10 Yıl Çalışan Kendi İsteğiyle Ayrılanlar da Tazminat Alabilecek
Türkiye’de kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından veya işçi tarafından haklı nedenle feshi dışındaki sebeplerle sona ermesi halinde, işçiye en az 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatının temel amacı, işçinin işyerinde geçirdiği süre boyunca edindiği iş deneyimi ve kıdemine karşılık olarak, işsiz kaldığı süre boyunca geçimini sağlayabilmesine yardımcı olmaktır.
Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte 18 yaşını doldurmuş ve en az bir yıl çalışmış olması gerekir. Ayrıca, işçinin iş sözleşmesi, işveren tarafından veya işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olmamalıdır.
Kural olarak, işten kendi isteğiyle ayrılan yani istifa eden işçinin kıdem tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır. Ancak, 10 yıl çalışan işçiler için bu kuralın bir istisnası vardır. 10 yıl çalışan işçiler, iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmeleri halinde, kıdem tazminatı talep etme hakkına sahiptirler.
Bu düzenleme, 10 Eylül 2018 tarihinde yürürlüğe giren 7143 sayılı Kanun ile yapılmıştır. Bu düzenlemenin amacı, uzun süredir aynı işyerinde çalışan işçilerin, işsiz kaldıkları süre boyunca geçimlerini daha rahat sağlayabilmelerini sağlamaktır.
10 Yıl Çalışan İşçiye Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
10 yıl çalışan işçiye ödenecek kıdem tazminatı, işçinin brüt son 3 aylık ücreti üzerinden hesaplanır. Hesaplama şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı tutarı = Son 3 aylık brüt ücret * İşçiye tanınan kıdem süresi * 1/30
Örneğin, işçinin son 3 aylık brüt ücreti 10.000 TL ise, 10 yıl çalışmış olması halinde kıdem tazminatı tutarı 30.000 TL olacaktır.
10 Yıl Çalışan İşçi Kıdem Tazminatını Ne Zaman Alabilir?
İş sözleşmesini kendi isteğiyle fesheden işçi, kıdem tazminatını iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte talep edebilir. İşveren, işçinin talebini en geç 20 gün içinde yerine getirmek zorundadır.
10 Yıl Çalışan İşçi Kıdem Tazminatı Almak İçin Ne Yapmalıdır?
10 yıl çalışan işçi, kıdem tazminatını almak için işverene bir dilekçe ile başvurmalıdır. Dilekçede, işçinin kimlik bilgileri, iş sözleşmesinin sona erdiği tarih ve kıdem tazminatı talebi belirtilmelidir.
İşveren, işçinin talebini yerine getirmek için öncelikle işçinin işten ayrılış nedenini kontrol eder. Eğer işçinin işten ayrılış nedeni haklı bir nedense, işveren kıdem tazminatı ödemek zorunda değildir. Ancak, işçinin işten ayrılış nedeni haklı bir neden değilse, işveren işçinin kıdem tazminatını ödemelidir.
İşveren, işçinin kıdem tazminatını ödemek istememesi halinde, işçi dava açarak kıdem tazminatını alabilir.
10 Yıl Çalışan İşçi Kıdem Tazminatı Düzenlemesi Tartışmalara Yol Açtı
10 yıl çalışan işçiye kıdem tazminatı ödenmesi düzenlemesi, bazı kesimler tarafından eleştirildi. Bu kesimlere göre, bu düzenleme, işçileri işten ayrılmaya teşvik edecek ve işverenler için ek bir maliyet oluşturacaktır.
Ancak, düzenlemenin savunucularına göre, bu düzenleme, uzun süredir aynı işyerinde çalışan işçilerin haklarını korumak ve işsiz kaldıkları süre boyunca geçimlerini sağlayabilmelerine yardımcı olmak için gereklidir.
Sonuç
10 yıl çalışan işçiye kıdem tazminatı ödenmesi düzenlemesi, Türkiye’de iş hukukunda önemli bir değişikliktir. Bu düzenleme, uzun süredir aynı işyerinde çalışan işçilerin haklarını korumaya ve işsiz kaldıkları süre boyunca geçimlerini sağlayabilmelerine yardımcı olmaya yöneliktir.