İş Kazası Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İş kazası, işçinin işyerinde veya işverenin emir ve talimatı doğrultusunda başka bir yerde çalışırken, görevi nedeniyle uğradığı bedensel veya ruhsal zarardır. İş kazası sonucunda işçinin maddi ve manevi zararı tazmin edilir.
İş kazası tazminatı, işçinin uğradığı maddi ve manevi zararın karşılanması amacıyla ödenen bir tazminat türüdür. Maddi zarar, işçinin iş kazası sonucunda kaybettiği gelir, tedavi masrafları, sakatlık nedeniyle çalışamaması halinde gelecekteki gelir kaybı gibi unsurları kapsar. Manevi zarar ise, işçinin iş kazası sonucunda duyduğu acı, elem, üzüntü gibi unsurları kapsar.
İş Kazası Tazminatı Türleri
İş kazası tazminatı, iki temel türde incelenebilir:
- Malzeme tazminatı: İşçinin iş kazası sonucunda kaybettiği gelir, tedavi masrafları, sakatlık nedeniyle çalışamaması halinde gelecekteki gelir kaybı gibi unsurları kapsar.
- Manevi tazminat: İşçinin iş kazası sonucunda duyduğu acı, elem, üzüntü gibi unsurları kapsar.
Malzeme Tazminatı Hesaplanması
İş kazası sonucunda işçinin uğradığı maddi zararın karşılanması amacıyla ödenen maddi tazminat, aşağıdaki unsurları kapsar:
- Kaza nedeniyle kaybedilen gelir: İşçinin iş kazası sonucunda geçici veya kalıcı olarak çalışamaması halinde, kaybettiği gelir maddi tazminatın en önemli unsurlarından biridir. Bu gelir, işçinin işyerinde aldığı ücret, ikramiye, prim, sosyal yardımlar gibi unsurları kapsar.
- Tedavi masrafları: İş kazasının tedavisi için yapılan masraflar, maddi tazminatın kapsamına girer. Bu masraflar, hastane, doktor, ilaç, protez, rehabilitasyon gibi unsurları kapsar.
- Sakatlık nedeniyle çalışamaması halinde gelecekteki gelir kaybı: İş kazasının sonucunda işçinin sakat kalması halinde, çalışamaması nedeniyle gelecekteki gelir kaybı da maddi tazminatın kapsamına girer. Bu zarar, işçinin yaşı, mesleki durumu, eğitim durumu, çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanır.
Malzeme tazminatı, aşağıdaki formülle hesaplanır:
Malzeme tazminatı = (Kaza nedeniyle kaybedilen gelir + Tedavi masrafları + Sakatlık nedeniyle çalışamaması halinde gelecekteki gelir kaybı)
Manevi Tazminat Hesaplanması
İş kazası sonucunda işçinin duyduğu acı, elem, üzüntü gibi unsurların karşılanması amacıyla ödenen manevi tazminat, işçinin kişilik haklarına yapılan saldırının ağırlığına göre belirlenir. Manevi tazminatın miktarı, her somut olaya göre farklılık gösterebilir.
Manevi tazminat, aşağıdaki unsurlar dikkate alınarak hesaplanır:
- İş kazasının işçinin kişilik haklarına yaptığı saldırının ağırlığı: İş kazasının işçinin kişilik haklarına yaptığı saldırının ağırlığı, manevi tazminatın miktarını belirleyen en önemli unsurlardan biridir.
- İşçinin yaşı, sosyal durumu, eğitim durumu, çalışma süresi: İşçinin yaşı, sosyal durumu, eğitim durumu, çalışma süresi gibi unsurlar da manevi tazminatın miktarını etkileyebilir.
- İş kazasının sosyal ve ekonomik sonuçları: İş kazasının sosyal ve ekonomik sonuçları da manevi tazminatın miktarını etkileyebilir.
İş Kazası Tazminatının Talep Edilmesi
İş kazası tazminatı, iş kazası sonucunda zarar gören işçi veya hak sahipleri tarafından talep edilebilir. İş kazası tazminatı talebi, işverene veya Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılabilir.
İşverene Talep: İş kazası tazminatı talebi, işverene yazılı olarak yapılır. Talepte, iş kazası ile ilgili bilgiler, zarar gören işçinin kimlik bilgileri, zararın miktarı ve tazminat talebinin gerekçesi açıkça belirtilmelidir.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na Talep: İş kazası sonucunda işçinin ölmesi halinde, tazminat talebi Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılır. Talepte, iş kazası ile ilgili bilgiler, ölen işçinin kimlik bilgileri, ölen işçinin hak sahiplerinin kimlik bilgileri, tazminat talebinin miktarı ve tazminat talebinin gerekçesi açıkça belirtilmelidir.
İş Kazası Tazminatı Dava Açılması
İş kazası tazminatı talebinin işveren tarafından veya Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmaması halinde, tazminat talebi için dava açılabilir. İş kazası