İşten Çıkınca Tazminat Alınır mı?
İşten çıkmak, bir çalışanın iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi anlamına gelir. Bu, işçinin işverene yazılı olarak bildirimde bulunmasıyla gerçekleşir. Bildirim süresi, işçinin kıdem süresine göre değişmektedir.
İşten çıkmanın en yaygın nedeni, işçinin başka bir iş bulmasıdır. Bununla birlikte, işçinin iş yerini değiştirmek, emekli olmak, sağlık sorunları nedeniyle çalışamamak gibi çeşitli nedenlerle işten çıkması da mümkündür.
İşten çıkmanın tazminat hakkı üzerinde etkisi vardır. Kural olarak, işten kendi isteğiyle ayrılan işçi kıdem tazminatı alamaz. Ancak, bazı istisnai durumlarda işçinin işten çıkmasına rağmen kıdem tazminatı hakkı doğabilmektedir.
İşten Çıkınca Tazminat Alınabilecek Durumlar
İşten çıkmanın tazminat hakkı üzerinde etkisi olan durumlar şunlardır:
- İşçinin kıdem süresi: İşçinin kıdem süresi 1 yıldan fazla ise, işten kendi isteğiyle ayrılsa bile kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
- İşçinin cinsiyeti: Kadın işçiler, evlilik nedeniyle işten ayrılmaları durumunda, çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatına hak kazanabilmektedirler.
- İşçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi: İşçi, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları, ücret ve sosyal haklarının eksik ödenmesi gibi nedenlerle iş sözleşmesini haklı nedenle feshederse, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İşten Çıkınca Tazminat Hesaplanması
İşten çıkmanın tazminat hakkı üzerinde etkisi olduğu durumlarda, işçinin kıdem tazminatı alacağı miktar şu şekilde hesaplanır:
- Kıdem tazminatı = (Son brüt ücret * Çalışılan süre * Yıllık ücret artış oranı) / 30
Son brüt ücret: İşçinin işten ayrıldığı tarihteki brüt ücretidir.
- Çalışılan süre:** İşçinin işverenin yanında çalıştığı süredir.
- Yıllık ücret artış oranı:** İşçinin kıdem tazminatı hakkı doğduğu tarihte yürürlükte olan yıllık ücret artış oranıdır.
İşten Çıkınca Tazminat Almak İçin Yapılması Gerekenler
İşten çıkmanın tazminat hakkı üzerinde etkisi olduğu durumlarda, işçinin kıdem tazminatı almak için yapması gerekenler şunlardır:
- İş sözleşmesini yazılı olarak feshetmek: İşçi, iş sözleşmesini feshettiğini işverene yazılı olarak bildirmelidir. Bu bildirimde, işçinin işten ayrılma nedeni ve son çalışma tarihi belirtilmelidir.
- Kıdem tazminatını talep etmek: İşçi, işten ayrıldıktan sonra işverene kıdem tazminatını talep etmelidir. Bu talep, yazılı olarak veya sözlü olarak yapılabilir.
İşverenin Tazminat Ödemesi
İşveren, işçinin kıdem tazminatını ödemek zorundadır. İşveren, kıdem tazminatını işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren en geç 20 gün içinde ödemelidir.
İşveren, kıdem tazminatını ödemezse, işçi icra takibi başlatabilir veya dava açabilir.
İşten Çıkınca Tazminat Alamayan Durumlar
İşten çıkmanın tazminat hakkı üzerinde etkisi olmadığı durumlar şunlardır:
- İşçinin kıdem süresi 1 yıldan az ise: İşçinin kıdem süresi 1 yıldan az ise, işten kendi isteğiyle ayrılsa bile kıdem tazminatı alamaz.
- İşçinin evlilik nedeniyle işten ayrılması dışında haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmemesi: İşçi, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları, ücret ve sosyal haklarının eksik ödenmesi gibi nedenlerle iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmezse, kıdem tazminatı alamaz.
- İşçinin iş sözleşmesini işverenin rızası olmadan feshetmesi: İşçi, işverenin rızası olmadan iş sözleşmesini feshederse, kıdem tazminatı alamaz.
Sonuç olarak, işten çıkmanın tazminat hakkı üzerinde etkisi vardır. Kural olarak, işten kendi isteğiyle ayrılan işçi kıdem tazminatı alamaz. Ancak, bazı istisnai durumlarda işçinin işten çıkmasına rağmen kıdem tazminatı hakkı doğabilmektedir.