Kıdem Tazminatı Kanunu
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmadan feshedilmesi durumunda, işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye ve brüt ücretine göre hesaplanır.
Kıdem tazminatının amacı, işçinin işyerinde çalıştığı süre boyunca edindiği bilgi ve becerilerin karşılığını almasını sağlamaktır. Ayrıca, işçinin işsiz kaldığı dönemde geçimini sağlayabilmesini de amaçlar.
Kıdem Tazminatı Yasası Nedir?
Kıdem tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmadan feshedilmesi durumunda, işçiye kıdem tazminatı ödenir.
Kıdem tazminatına hak kazanmak için, işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir. İşçinin işyerinde çalıştığı süre, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında hesaplanır. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilir.
Örneğin, bir işçi işyerinde 5 yıl çalışmışsa, kıdem tazminatı 5 x 30 = 150 günlük brüt ücreti tutarında olacaktır.
Kıdem tazminatı hesabında, işçinin brüt ücretine ek olarak, işçinin işverene olan borçları da dikkate alınır. İşçinin işverene olan borçlarının kıdem tazminatından mahsubu mümkündür.
Kıdem Tazminatı Kimlere Ödenir?
Kıdem tazminatına, işyerinde en az bir yıl çalışmış olan tüm işçiler hak kazanır. Kıdem tazminatına hak kazanmak için, işçinin işyerinde belirli veya belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışmasının bir önemi yoktur.
İşveren tarafından haklı bir neden olmadan işten çıkarılan tüm işçiler kıdem tazminatına hak kazanır. İşverenin haklı bir neden olmadan işten çıkarması, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinde sayılan nedenlerden birini içermediği takdirde haklı kabul edilir.
İşçinin kendi isteği ile işten ayrılması durumunda, kıdem tazminatı ödenmez. Ancak, işçinin kendi isteği ile işten ayrılmasına rağmen, işverenin işçinin kıdem tazminatını ödemesi gerekebileceği bazı durumlar vardır. Bu durumlar şunlardır:
- İşçinin iş sözleşmesini feshi, işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle gerçekleşmişse.
- İşçinin iş sözleşmesini feshi, işverenin işçiyi işyerinde fazla çalıştırması veya işçinin ücretini ödememesi gibi nedenlerle gerçekleşmişse.
Kıdem Tazminatı Nasıl Ödenir?
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte ödenir. İşveren, kıdem tazminatını işçiye peşin olarak veya taksitler halinde ödeyebilir.
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi durumunda, işçi, icra yolu ile kıdem tazminatını talep edebilir.
Kıdem Tazminatı ile İlgili Önemli Hususlar
- Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücretine göre hesaplanır. İşçinin işverene olan borçlarının kıdem tazminatından mahsubu mümkündür.
- Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmadan feshedilmesi durumunda ödenir. İşçinin kendi isteği ile işten ayrılması durumunda, kıdem tazminatı ödenmez.
- Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması durumunda ödenir.
- Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte ödenir. İşveren, kıdem tazminatını işçiye peşin olarak veya taksitler halinde ödeyebilir.
Kıdem Tazminatı Davaları
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi durumunda, işçi, icra yolu ile kıdem tazminatını talep edebilir. İşçi, kıdem tazminatını alamadığı takdirde, işveren aleyhine dava açabilir.
Kıdem tazminatı davaları, iş mahkeme