Kötü Niyet Tazminatı Şartları
Kötü niyet tazminatı, İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayan işçilerin, iş sözleşmelerinin işveren tarafından kötü niyetle feshedilmesi halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür.
Kötü niyet tazminatının şartları şu şekilde sıralanabilir:
- İşçi ve işveren ilişkisinin bulunması: Kötü niyet tazminatı, işveren ile işçi arasında iş sözleşmesine dayalı bir ilişkinin bulunması halinde talep edilebilir.
- İş sözleşmesinin işveren tarafından feshi: Kötü niyet tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi halinde talep edilebilir.
- İşverenin fesih hakkını kötü niyetle kullanması: Kötü niyet tazminatının en önemli şartı, işverenin fesih hakkını kötü niyetle kullanmasıdır. Kötü niyet, fesih işleminin işçiye zarar vermek amacıyla, işçinin kıdem ve unvanı göz önünde bulundurulmadan, hukuka aykırı olarak yapılmasıdır.
- Sendikal tazminat talep edilmemesi: İşçi, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle sendikal tazminat talep etmemesi halinde kötü niyet tazminatı talep edebilir.
Kötü Niyetin İspatı
Kötü niyet tazminatının ödenebilmesi için işverenin fesih hakkını kötü niyetle kullandığını işçinin ispat etmesi gerekir. İşverenin fesih hakkını kötü niyetle kullandığını gösteren bazı deliller şunlardır:
- İşverenin işçiye yönelik haksız ve kötü muamelesi
- İşverenin işçiyi işten çıkarmak için asılsız iddialarda bulunması
- İşverenin işçinin iş sözleşmesini feshetmeden önce işçiye karşı olumsuz tavır sergilemesi
- İşverenin işçinin kıdem ve unvanı göz önünde bulundurulmadan iş sözleşmesini feshetmesi
Kötü Niyet Tazminatının Tutarı
Kötü niyet tazminatının tutarı, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki işçinin 1 günlük ücreti x bildirim süresinin 3 katıdır. Örneğin, işçinin 1 günlük ücreti 100 TL ve bildirim süresi 60 gün ise, işçiye ödenecek kötü niyet tazminatı 100 TL x 60 gün x 3 = 18.000 TL olacaktır.
Kötü Niyet Tazminatı Davası
Kötü niyet tazminatı talep etmek isteyen işçi, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren 1 yıl içinde iş mahkemesine dava açabilir. Dava işçi tarafından açılabileceği gibi, işçinin vekili tarafından da açılabilir.
Kötü Niyet Tazminatı ile İlgili Yargıtay Kararları
Yargıtay, kötü niyet tazminatına ilişkin birçok karar vermiştir. Bu kararlarda, kötü niyet tazminatının şartlarının neler olduğu ve kötü niyet tazminatının nasıl ispatlanacağı hususları açıklanmıştır.
Yargıtay’ın bazı önemli kararları şunlardır:
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2018/14073 E., 2019/5646 K. sayılı kararında, işverenin işçinin iş sözleşmesini feshetmeden önce işçiye karşı olumsuz tavır sergilemesi ve işçiyi işten çıkarmak için asılsız iddialarda bulunmasının kötü niyet olarak kabul edilebileceği belirtilmiştir.
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2019/16147 E., 2020/10155 K. sayılı kararında, işverenin işçinin kıdem ve unvanı göz önünde bulundurulmadan iş sözleşmesini feshetmesi, kötü niyet olarak kabul edilebileceği belirtilmiştir.
Sonuç
Kötü niyet tazminatı, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayan işçilerin, iş sözleşmelerinin işveren tarafından kötü niyetle feshedilmesi halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Kötü niyet tazminatının ödenebilmesi için işverenin fesih hakkını kötü niyetle kullandığını işçinin ispat etmesi gerekir. Kötü niyet tazminatının tutarı, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki işçinin 1 günlük ücreti x bildirim süresinin 3 katıdır.