Tazminat Yasası
Tazminat, bir sözleşmenin, bir anlaşmanın veya bir yasanın ihlali nedeniyle zarar gören tarafa verilen maddi veya manevi karşılıktır. Tazminat hukuku, tazminat taleplerinin ve tazminat miktarlarının belirlenmesine ilişkin kuralları kapsayan bir hukuk dalıdır.
Türkiye’de Tazminat Hukuku
Türkiye’de tazminat hukuku, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 50 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. TBK’nın 50. maddesi, “Bir kimse, başkasına verdiği zarardan sorumludur.” hükmüne yer vererek, tazminat hukukunun temelini oluşturur.
TBK’nın 50. maddesine göre, zarar gören taraf, uğradığı zararı tazmin etmek için tazminat davası açabilir. Tazminat davası, zarar gören tarafça, zararı veren tarafa karşı açılan bir davadır.
Tazminat Türleri
Tazminat, maddi ve manevi olmak üzere iki temel türdedir.
Maddi tazminat, zarar gören tarafın uğradığı maddi zararların giderilmesini amaçlayan bir tazminat türüdür. Maddi tazminata konu olan zararlar, kişinin malvarlığında meydana gelen azalmaları ifade eder. Örneğin, bir kaza nedeniyle yaralanan kişinin tedavi masrafları, maddi tazminat kapsamındadır.
Manevi tazminat, zarar gören tarafın uğradığı manevi zararların giderilmesini amaçlayan bir tazminat türüdür. Manevi tazminata konu olan zararlar, kişinin bedensel veya ruhsal bütünlüğünde meydana gelen zararları ifade eder. Örneğin, bir kaza nedeniyle ölümüne neden olan yaralanma, manevi tazminat kapsamındadır.
Tazminat Talepleri
Tazminat talepleri, zarar gören tarafça, zararı veren tarafa karşı açılan tazminat davasında ileri sürülebilir. Tazminat talepleri, dava dilekçesi ile birlikte mahkemeye sunulur.
Tazminat talepleri, maddi ve manevi olmak üzere iki temel kategoride toplanabilir.
Maddi tazminat talepleri, zarar gören tarafın uğradığı maddi zararların giderilmesini amaçlayan taleplerdir. Maddi tazminat talepleri, aşağıdaki unsurları içerebilir:
- Tedavi masrafları: Kaza nedeniyle yaralanan kişinin tedavi masrafları, maddi tazminat kapsamındadır. Bu masraflar, hastane masrafları, doktor masrafları, ilaç masrafları ve diğer tedavi masraflarını kapsar.
- Kazanç kaybı: Kaza nedeniyle yaralanan kişinin çalışamaz hale gelmesi durumunda, uğradığı kazanç kaybı, maddi tazminat kapsamındadır. Bu kayıp, işçilik ücreti, ek ücretler, primler ve diğer kazançları kapsar.
- Mal kaybı: Kaza nedeniyle zarar gören kişinin malının veya eşyasının zarar görmesi durumunda, uğradığı mal kaybı, maddi tazminat kapsamındadır. Bu kayıp, zarar gören malın veya eşyanın değeri ile sınırlıdır.
Manevi tazminat talepleri, zarar gören tarafın uğradığı manevi zararların giderilmesini amaçlayan taleplerdir. Manevi tazminat talepleri, aşağıdaki unsurları içerebilir:
- Acı çekme ve elem: Kaza nedeniyle yaralanan kişinin acı çekme ve elem duyması durumunda, uğradığı acı çekme ve elem, manevi tazminat kapsamındadır. Bu zararın miktarı, her somut olaya göre belirlenir.
- Onur, şeref ve haysiyet kaybı: Kaza nedeniyle zarar gören kişinin onur, şeref ve haysiyetinin zedelenmesi durumunda, uğradığı onur, şeref ve haysiyet kaybı, manevi tazminat kapsamındadır. Bu zararın miktarı, her somut olaya göre belirlenir.
Tazminat Miktarı
Tazminat miktarı, her somut olaya göre belirlenir. Tazminat miktarının belirlenmesinde, aşağıdaki unsurlar dikkate alınır:
- Zararın türü: Maddi tazminat taleplerinde, zararın türü dikkate alınır. Örneğin, tedavi masrafları için hesaplanan tazminat miktarı, kazanç kaybı için hesaplanan tazminat miktarından farklı olacaktır.
- Zararın miktarı: Zararın miktarı, tazminat miktarını belirleyen en önemli unsurdur. Örneğin, daha fazla zarar gören taraf, daha fazla tazminat alacaktır.
- Zararın doğduğu tarih: Zararın doğduğu tarih, tazminat miktarını etkileyebilir. Örneğin, enflasyon nedeniyle zarar gören tarafın uğradığı zarar artmışsa,