Fazla Mesai Ücreti Nedir?
Fazla mesai, işverenin işçiden günlük çalışma süresini aşan süreler için çalışması talebidir. Günlük çalışma süresi, haftalık çalışma süresinin 6 günü 7,5 saat, 7 günü 6 saat veya 5 günü 8 saat olarak uygulanmasına göre belirlenir. Örneğin, haftalık çalışma süresi 6 günü 7,5 saat olan bir işçinin günlük çalışma süresi 7,5 saattir. Bu işçi, işverenin talebi üzerine 7,5 saatin üzerinde çalışma yaparsa fazla mesai yapmış olur.
Fazla Mesai Ücreti Hesaplanması
Fazla mesai ücreti, işçinin normal çalışma saati ücretinin %50 zamlı olarak ödenmesi ile yapılır. Örneğin, saatlik brüt ücreti 100 TL olan bir işçinin yaptığı fazla mesai sonucu alacağı ücret 150 TL olacaktır.
Fazla mesai ücretinin hesaplanmasında öncelikle işçinin saatlik brüt ücretinin belirlenmesi gerekir. Bu, aylık brüt ücretin 225’e bölünmesiyle yapılır. Örneğin, aylık brüt ücreti 10.000 TL olan bir işçinin saatlik brüt ücreti 10.000 / 225 = 44,44 TL’dir.
Fazla mesai ücreti, işçinin saatlik brüt ücretinin %50 zamlı olarak hesaplanır. Bu durumda, işçinin saatlik fazla mesai ücreti 44,44 TL x 1,5 = 66,66 TL’dir.
Örnek olarak, 45 saatlik haftalık çalışma süresine sahip bir işçi, işverenin talebi üzerine 5 saat fazla mesai yaparsa, alacağı fazla mesai ücreti 5 saat x 66,66 TL = 333,32 TL’dir.
Fazla Mesai Saat Sınırı
Fazla mesai, işçinin günlük çalışma süresini aşan süreler için yapılabilir. Ancak, İş Kanunu’na göre, bir işçinin günlük çalışma süresi 11 saati, haftalık çalışma süresi ise 45 saati geçemez.
Bu sınırlar, işverenin talebi üzerine fazla mesai yapılması halinde de geçerlidir. Yani, bir işçi, günlük 11 saati veya haftalık 45 saati aşan süreler için fazla mesai yapamaz.
Fazla Mesai Yapma Zorunluluğu
İş Kanunu’na göre, işçinin fazla mesai yapma zorunluluğu yoktur. İşçi, işverenin fazla mesai talebini kabul etmek zorunda değildir.
Ancak, bazı durumlarda, işçinin fazla mesai yapması zorunlu olabilir. Bu durumlar, işverenin zorlayıcı nedenlerle fazla mesai yapılmasını talep ettiği hallerdir. Zorlayıcı nedenler, işletmenin normal çalışmasını engelleyecek veya zorlaştıracak nedenlerdir. Örneğin, yangın, sel, deprem gibi doğal afetler, makine arızaları veya müşteri talebi gibi durumlar, zorlayıcı nedenler olarak kabul edilebilir.
Fazla Mesai Ücreti Ödenmemesi
İşverenin, işçiye fazla mesai ücreti ödememesi halinde, işçinin bu ücreti talep etme hakkı vardır. İşçi, fazla mesai ücretini alamadığında, işverene karşı dava açabilir.
Fazla Mesai Ücreti Davası
Fazla mesai ücreti davası, işçinin işveren aleyhine açtığı bir alacak davasıdır. Bu dava, işçinin iş yerindeki çalışma koşullarını ve fazla mesai yaptığını gösteren delillerle açılabilir.
Fazla mesai ücreti davasında, işçinin fazla mesai yaptığını ispatlaması gerekir. Bu ispat, işçinin iş yerindeki çalışma koşullarını gösteren delillerle yapılabilir. Örneğin, işçinin iş yerindeki çalışma saatlerini gösteren kayıtlar, işçinin fazla mesai yaptığını gösteren tanık ifadeleri veya işçinin fazla mesai yaptığını gösteren fotoğraflar, bu deliller arasında sayılabilir.
İşveren, işçinin fazla mesai yaptığını kabul etmezse, işverenin de kendi delillerini sunması gerekir. Örneğin, işverenin işçinin fazla mesai yapmadığını gösteren kayıtlar, işverenin işçinin fazla mesai yapmadığını gösteren tanık ifadeleri veya işverenin işçinin fazla mesai yapmadığını gösteren fotoğraflar, bu deliller arasında sayılabilir.
Fazla mesai ücreti davası, işçinin iş yerindeki çalışma koşullarını ve fazla mesai yaptığını gösteren delillerin yeterli bulunması halinde, işçinin lehine sonuçlanır. Bu durumda, mahkeme, işçiye fazla mesai ücreti ödemesi için işverene karar verir.
**Fazla Mesai Ü