İşçi Kendisi İşten Çıkarsa Tazminat Alabilir mi?
İşçi, iş sözleşmesini işverenin onayı olmadan feshedebilir. Bu feshi, işçinin kendi isteğiyle yaptığı için istifa olarak adlandırılır. İstifa halinde işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için haklı bir nedeninin olması gerekir.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücretidir. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye ve brüt ücretine göre hesaplanır.
İstifa Eden İşçi Haklı Nedenle Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
Kural olarak, istifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz. Ancak, işçinin istifasının haklı bir nedeni varsa, kıdem tazminatı talep etme hakkı vardır.
İş Kanunu’nda, işçinin haklı bir nedene dayanarak istifa etmesi halinde kıdem tazminatı alabileceği durumlar sayılmıştır. Bu durumlar şunlardır:
- İşçinin iş sözleşmesinin feshi için geçerli bir neden bulunması
- İşçinin işveren tarafından veya işverenin bir çalışanı tarafından mobbinge maruz kalması
- İşçinin işveren tarafından ücretinin ödenmemesi
- İşçinin işveren tarafından fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi
- İşçinin işveren tarafından yıllık izinlerinin kullandırılmaması
- İşçinin işveren tarafından iş sağlığı ve güvenliği kurallarına aykırı olarak çalıştırılması
- İşçinin işveren tarafından sendikalı olması nedeniyle veya sendikal faaliyetleri nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi
İşçinin istifasının haklı bir nedene dayandığını ispat etmesi gerekir. İşçinin haklı bir nedene dayandığını ispatlayabilmesi için, istifasının nedenini gösteren delilleri sunması gerekir. Bu deliller, işçinin işverene veya işverenin bir çalışanına karşı açtığı davalarda elde ettiği deliller olabilir.
İşçinin İstifasının İşveren Tarafından Zorla Alınması Halinde Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
İşveren, işçiyi istifaya zorlayamaz. İşverenin işçiyi istifaya zorlaması halinde, işçinin kıdem tazminatı talep etme hakkı vardır.
İşverenin işçiyi istifaya zorlaması, işçinin iş sözleşmesini feshederek işten ayrılmasına yönelik baskı yapmasıdır. İşveren, işçiye iş akdini feshederse işten çıkaracağını, iş akdini feshetmezse işten atacağını, iş akdini feshetmezse iş koşullarını kötüleştireceğini söyleyerek işçiyi istifaya zorlayabilir.
İşverenin işçiyi istifaya zorlaması halinde, işçinin bu durumu ispat etmesi gerekir. İşçinin bu durumu ispatlayabilmesi için, işverenin kendisine uyguladığı baskıyı gösteren delilleri sunması gerekir. Bu deliller, işçinin işverene veya işverenin bir çalışanına karşı açtığı davalarda elde ettiği deliller olabilir.
İşçinin Kendi İsteğiyle İşten Ayrılması Halinde İhbar Tazminatı Alabilir mi?
İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması halinde, ihbar tazminatı alabilmesi için iş sözleşmesinde ihbar süreleri belirlenmiş olması gerekir. İş sözleşmesinde ihbar süreleri belirlenmemişse, işçinin ihbar tazminatı alabilmesi için, işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
İşçi, iş sözleşmesinde belirlenen ihbar süresine uymadan işten ayrılırsa, işverene ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür. İşçi, iş sözleşmesinde belirlenen ihbar süresine uyup işten ayrılırsa, işverenden ihbar tazminatı talep etme hakkı yoktur.
Sonuç
İşçi, kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatı alabilmesi için haklı bir nedeninin olması gerekir. İşçinin istifasının haklı bir nedene dayandığını ispat etmesi gerekir.
İşveren, işçiyi istifaya zorlayamaz. İşverenin işçiyi istifaya zorlaması halinde, işçinin kıdem tazminatı talep etme hakkı vardır.
İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması halinde, ihbar tazminatı alabilmesi için iş sözleşmesinde ihbar süreleri belirlenmiş olması gerekir. İşçinin ihbar tazminatı alabilmesi için, işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.