İşçi Tazminat Hakları
İşçi tazminatı, işçinin işverenle arasındaki iş sözleşmesinin feshi sonucunda, işçinin aldığı veya alabileceği ücretin bir kısmını ifade eder. İşçi tazminatı, işçinin işverene karşı sahip olduğu en önemli haklar arasında yer alır.
İşçi Tazminatı Türleri
İşçi tazminatı, iki ana başlık altında incelenebilir:
- Kıdem tazminatı: İşçinin işverenin iş yerinde en az bir yıl süreyle çalışması halinde, işverenin işçiye ödemekle yükümlü olduğu tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin hizmet süresinin her tam yılı için, bir aylık ücreti tutarındadır.
- İhbar tazminatı: İşverenin işçiyi işten çıkarması halinde, işçinin işverene karşı sahip olduğu tazminattır. İhbar tazminatı, işçinin hizmet süresine göre değişmektedir.
Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatına hak kazanılması için, işçinin İş Kanunu kapsamında işçi olarak kabul edilmesi ve aynı işverenin iş yerinde en az bir yıl süre ile çalışması gerekir. İşçi söz konusu iş yerinde bir yıldan az bir süre çalışmış ise kıdem tazminatı alabilmesi mümkün değildir.
Kıdem tazminatı, işçinin işverene karşı sahip olduğu en önemli haklardan biridir. Kıdem tazminatı, işçinin işsiz kaldığı dönemdeki geçimini sağlamasına yardımcı olur. Ayrıca, işçinin emeklilik dönemindeki gelirini de artırmaya yardımcı olur.
Kıdem tazminatı, işçinin işverenle arasındaki iş sözleşmesinin feshi sonucunda ödenir. İş sözleşmesi, işçinin veya işverenin haklı veya haksız bir nedenle feshi ile sona erebilir.
İşçinin Kıdem Tazminatı Alabilmesi İçin Gerekli Şartlar
İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
- İşçinin İş Kanunu kapsamında işçi olarak kabul edilmesi
- İşçinin aynı işverenin iş yerinde en az bir yıl süre ile çalışması
- İş sözleşmesinin işçinin veya işverenin haklı veya haksız bir nedenle feshi ile sona ermesi
Kıdem Tazminatının Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin hizmet süresinin her tam yılı için, bir aylık ücreti tutarındadır. Aylık ücret, işçinin brüt ücreti esas alınarak hesaplanır.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında, işçinin aldığı veya alabileceği ücretler esas alınır. Bu ücretler arasında, işçinin asıl ücreti, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, resmi tatil ücreti, yıllık izin ücreti, ikramiye ve benzeri ücretler yer alır.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında, işçinin aldığı veya alabileceği ücretlerin yanı sıra, işçiye sağlanan diğer haklar da dikkate alınabilir. Bu haklar arasında, işçiye sağlanan yemek, yol, giyim, konut, yakacak, eğitim, sağlık gibi haklar yer alır.
Kıdem Tazminatı Alamayan İşçiler
Aşağıdaki işçiler kıdem tazminatı alamazlar:
- İş sözleşmesi belirli süreli olarak yapılmış olan işçiler
- İş sözleşmesi, işçinin isteği ile feshedilmiş olan işçiler
- İş sözleşmesi, işçinin işverenin kusurundan kaynaklanmayan bir nedenle feshedilmiş olan işçiler
- İş sözleşmesi, işverenin iş yerinin kapanması veya işçinin işveren tarafından iş akdine son verilmesi dışında bir nedenle feshedilmiş olan işçiler
İhbar Tazminatı
İhbar tazminatı, işverenin işçiyi işten çıkarması halinde, işçinin işverene karşı sahip olduğu tazminattır. İhbar tazminatı, işçinin hizmet süresine göre değişmektedir.
İşçinin İhbar Tazminatı Alabilmesi İçin Gerekli Şartlar
İşçinin ihbar tazminatı alabilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
- İşçinin İş Kanunu kapsamında işçi olarak kabul edilmesi
- İşçinin aynı işverenin iş yerinde en az altı ay süre ile çalışması
- İş sözleşmesinin işverenin haklı bir nedenle feshi ile sona ermesi
İhbar Tazminatının Hesaplanması
İhbar tazminatı, işçinin hizmet süresine göre değişmektedir. İşçinin hizmet süresi 6 aydan az ise, ihbar tazminatı 2 haftalık ücrettir. İşçinin hizmet süresi 6 aydan