Kıdem Tazminatı Brüt mü?
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı bir sebep olmaksızın feshedilmesi, işveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi veya işçinin yaşlılık, emeklilik, malullük, ölüm gibi nedenlerle iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda işçiye ödenen bir tazminattır.
Kıdem tazminatı, İş Kanunu’nun 147. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücretine göre hesaplanır. Brüt ücret, işçinin alacağı ücrete, sigorta primi, sendika aidatı, vergi gibi kesintiler yapılmadan önce ödenen ücrettir.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her bir yıl için, brüt ücretinin 30 günlük tutarıdır. Örneğin, bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ise ve işyerinde 5 yıl çalışmışsa, kıdem tazminatı tutarı 5.000 TL x 5 x 30 = 75.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı, işçinin ücretinden kesilecek damga vergisi haricinde herhangi bir kesintiye tabi değildir.
Kıdem Tazminatının Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her bir yıl için, brüt ücretinin 30 günlük tutarıdır. Kıdem tazminatı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır:
Kıdem tazminatı = Brüt ücret x Çalışma süresi x 30
Örnek olarak, bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ise ve işyerinde 5 yıl çalışmışsa, kıdem tazminatı tutarı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 5.000 TL x 5 x 30
= 75.000 TL
Kıdem Tazminatının Ödenmesi
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesini takip eden en geç 20 iş günü içinde ödenir. İşveren, kıdem tazminatını bu süre içinde ödemezse, işçiye her geçen gün için en az 20 gün için belirlenen asgari ücretin yüzde 30’u oranında tazminat ödemek zorundadır.
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçiye nakit olarak ödenebileceği gibi, banka havalesi veya EFT yoluyla da ödenebilir.
Kıdem Tazminatı Alınabilecek Durumlar
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin aşağıdaki nedenlerle sona ermesi durumunda ödenir:
- İşçinin iş sözleşmesini haklı bir sebep olmaksızın feshetmesi
- İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle iş sözleşmesinin feshi
- İşçinin yaşlılık, emeklilik, malullük, ölüm gibi nedenlerle iş sözleşmesinin sona ermesi
Kıdem Tazminatı Alınamayan Durumlar
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin aşağıdaki nedenlerle sona ermesi durumunda ödenmez:
- İşçinin iş sözleşmesini bildirim süresi dolmadan feshetmesi
- İşveren tarafından işçinin iş sözleşmesinin ekonomik, teknik, otomasyon veya benzeri nedenlerle feshedilmesi
- İşçinin iş sözleşmesinin işverenin tek taraflı iradesiyle feshi
Kıdem Tazminatı ve Gelir Vergisi
Kıdem tazminatı, gelir vergisine tabidir. Ancak, kıdem tazminatının brüt tutarının 7.500 TL’si gelir vergisinden istisnadır.
Kıdem tazminatının gelir vergisinden istisna edilen kısmı, 2023 yılı için 7.500 TL’dir. Kıdem tazminatının 7.500 TL’yi aşan kısmı ise gelir vergisine tabidir.
Kıdem tazminatının gelir vergisinden istisna edilen kısmı, işçinin yıllık gelir vergisinden düşülür.
Sonuç
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her bir yıl için, brüt ücretinin 30 günlük tutarıdır. Kıdem tazminatı, işçi