Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, iş akdi sona eren bir çalışanın, işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında aldığı tazminattır. Kıdem tazminatı, işverenin çalışana bir nevi emeklilik ikramiyesi olarak verdiği bir ödemedir.
Kıdem tazminatı, iş kanunu kapsamında düzenlenmiştir. İş Kanunu’nun 147. maddesine göre, “İş sözleşmesinin, işveren tarafından haklı nedenlerle feshedilmesi halinde, işçinin işe girdiği tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye en az 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.”
Kıdem Tazminatı Almak İçin Gerekli Şartlar
Kıdem tazminatı alabilmek için aşağıdaki şartlar aranır:
- İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenlerle feshedilmiş olması.
- İşçinin en az bir yıl boyunca aynı işyerinde çalışmış olması.
- İşçinin 18 yaşını doldurmuş ve sigortalı olması.
Kıdem Tazminatı Hesaplama
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında hesaplanır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınan ücret, işçinin son brüt ücretidir. Fazla mesai ücretleri, primler ve diğer ödemeler kıdem tazminatı hesaplamasına dâhil edilmez.
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = Çalışılan yıl sayısı * 30 günlük brüt ücret
Örneğin, bir işçi 5 yıl boyunca aynı işyerinde çalışmış ve son brüt ücreti 5.000 TL ise bu işçinin kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 5 * 30 * 5.000 TL
= 75.000 TL
Kıdem Tazminatı Tavan Tutarı
Kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınan brüt ücretin bir üst sınırı vardır. Bu sınıra “tavan” denir. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavan tutarı, brüt olarak 23.489,83 TL’dir.
Kıdem Tazminatı Vergilendirilmesi
Kıdem tazminatı, sadece damga vergisi üzerinden vergilendirilir. Damga vergisi oranı, 2023 yılı için %0,759’dur.
Kıdem Tazminatı Ödenme Süresi
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç 20 iş günü içinde ödenmelidir. Bu sürenin aşılması halinde, işveren işçiye her geçen gün için en az 20 gün ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
Kıdem Tazminatı İhtilafları
İşveren tarafından kıdem tazminatının ödenmemesi halinde, işçi iş mahkemesine başvurarak kıdem tazminatının tahsili için dava açabilir. İş mahkemesi, işçinin haklılığını tespit ederse, işverene kıdem tazminatının ödenmesi için karar verir.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Araçları
Kıdem tazminatı hesaplaması için internette birçok ücretsiz araç mevcuttur. Bu araçlardan yararlanarak kıdem tazminatınızı kolayca hesaplayabilirsiniz.
Kıdem Tazminatı Örnekleri
Aşağıda, kıdem tazminatı hesaplaması için bazı örnekler verilmiştir:
Örnek 1:
Bir işçi, 5 yıl boyunca aynı işyerinde çalışmış ve son brüt ücreti 5.000 TL ise bu işçinin kıdem tazminatı 75.000 TL’dir.
Örnek 2:
Bir işçi, 10 yıl boyunca aynı işyerinde çalışmış ve son brüt ücreti 10.000 TL ise bu işçinin kıdem tazminatı 150.000 TL’dir.
Örnek 3:
Bir işçi, 20 yıl boyunca aynı işyerinde çalışmış ve son brüt ücreti 20.000 TL ise bu işçinin kıdem tazminatı 300