Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin işverene tabi olarak bir hizmet akdiyle çalışmış olduğu her geçen yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrılması durumunda, işveren tarafından işçiye ödenir.
Kıdem tazminatına hak kazanmak için, işçinin işverene tabi olarak en az bir yıl çalışmış olması gerekir. İşçi, işveren tarafından işten çıkarılırsa, kıdem tazminatına hak kazanır. İşçi, kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda da, bazı hallerde kıdem tazminatına hak kazanması mümkündür. Örneğin, işçinin işveren tarafından mobbinge maruz bırakılması veya işverenin işçiyi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı olarak işten çıkarması durumunda, işçi kendi isteğiyle işten ayrılmış olsa bile kıdem tazminatına hak kazanır.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işten ayrıldığı tarihteki brüt ücreti esas alınır. İşçinin işten ayrıldığı tarihteki brüt ücreti, işçinin almakta olduğu maaş, ikramiye, prim, sosyal yardımlar gibi tüm ek ödemeleri içermektedir.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında ödenir. Örneğin, işçi 10 yıl boyunca aynı işyerinde çalışmışsa, kıdem tazminatı 10 x 30 = 300 günlük brüt ücreti tutarında olacaktır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işyerinde çalıştığı sürenin tam yıl olarak hesaplanması gerekir. Örneğin, işçi 1 yıl 6 ay boyunca aynı işyerinde çalışmışsa, kıdem tazminatı 1 tam yıl + 6 ay = 1.5 tam yıl olarak hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işyerinde çalıştığı sürenin hesabında, işçinin işveren tarafından ücretsiz izine gönderildiği süreler de dikkate alınır. Ancak, işçinin kendi isteğiyle ücretsiz izne ayrıldığı süreler, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işten ayrıldığı tarihteki brüt ücreti üzerinden hesaplanan tutardan, damga vergisi kesintisi yapılır. Damga vergisi, kıdem tazminatının %0.759’udur.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Örneği
Örneğin, işçinin işten ayrıldığı tarihteki brüt ücreti 5.000 TL ise, işçinin kıdem tazminatı 5.000 TL x 30 = 150.000 TL olacaktır. Damga vergisi kesintisi uygulandıktan sonra, işçiye ödenecek kıdem tazminatı tutarı 150.000 TL – 113,85 TL = 148.866,15 TL olacaktır.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Formülü
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin işten ayrıldığı tarihteki brüt ücreti x İşçinin işyerinde çalıştığı süre) / 30
Kıdem Tazminatı Hesaplama Araçları
Kıdem tazminatı hesaplamak için internette çeşitli hesaplama araçları bulunmaktadır. Bu araçlardan yararlanarak, işçinin kıdem tazminatı tutarını kolayca hesaplayabilirsiniz.
Kıdem Tazminatı Alım Süresi
Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren 2 yıl içinde alınmalıdır. Bu süre içinde kıdem tazminatı alınmazsa, işçinin kıdem tazminatı hakkı zamanaşımına uğrar.
Kıdem Tazminatı Dava Açma Süresi
Kıdem tazminatı alamayan işçi, kıdem tazminatı alacağının tahsili için işverene karşı dava açabilir. Kıdem tazminatı dava açma süresi, işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 yıl içindedir. Bu süre içinde kıdem tazminatı davası açılmazsa, işçinin kıdem tazminatı