Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, bir işyerinde en az bir yıl süreyle çalışan işçinin, iş akdinin sona ermesi halinde, işveren tarafından kendisine ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde geçirdiği sürenin karşılığı olarak ödenen bir tazminat olup, işçinin kıdemini ve emeğini korumayı amaçlamaktadır.
Kıdem tazminatı, İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. İş Kanunu’na göre, bir işyerinde en az bir yıl süreyle çalışan işçi, iş akdinin sona ermesi halinde, kıdem tazminatına hak kazanır.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin son aldığı brüt ücret üzerinden hesaplanır. Brüt ücret, işçinin alacağı normal ücretin yanı sıra, yol, yemek, sosyal yardım (eğitim, konut vs.) gibi haklar da eklenerek bulunan ücrettir.
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için, brüt ücretinin 30 günlük tutarıdır. Örneğin, bir işçinin son aldığı brüt ücreti 5.000 TL ise, bu işçinin 1 yıllık kıdem tazminatı 15.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında, yıl kesirleri de dikkate alınır. Örneğin, bir işçinin iş akdi 31 Mayıs 2023 tarihinde sona ererse, bu işçinin kıdem tazminatı 1,5 yıllık kıdem tazminatı olarak hesaplanır.
Kıdem tazminatı, her yıl için ödenecek olan tavan rakamı geçemez. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı, 18.200 TL’dir.
Kıdem Tazminatı Almanın Şartları
Kıdem tazminatı alabilmek için, işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- Aynı işyerinde en az bir yıl süreyle çalışmış olması gerekir.
- İş akdinin sona ermesi halinde, kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde ayrılmış olması gerekir.
İş akdinin sona ermesi, işçinin iş sözleşmesini feshetmesi, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi veya iş sözleşmesinin sona ermesi şeklinde olabilir.
İşçinin İş Sözleşmesini Feshetmesi Halinde Kıdem Tazminatı
İşçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde, her şekilde kıdem tazminatına hak kazanır. İşçinin haklı nedenle fesih hakkı, İş Kanunu’nun 24. maddesinde düzenlenmiştir.
İşverenin İş Sözleşmesini Feshetmesi Halinde Kıdem Tazminatı
İşveren, işçinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, feshin haksız olmaması gerekir. İşverenin feshinin haksız olması halinde, işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
İş sözleşmesinin haksız feshi, İş Kanunu’nun 25. maddesinde düzenlenmiştir. İşverenin feshinin haksız olduğunun tespiti için, işçinin iş mahkemesine başvurması gerekir.
Emeklilikte Kıdem Tazminatı
İşçi, emekli olması halinde, SGK’dan emeklilik belgesi alarak işverenine başvurması halinde, kıdem tazminatına hak kazanır.
Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçiye ödenir. İşveren, kıdem tazminatını, iş akdinin sona ermesinden itibaren en geç 20 iş günü içinde ödemek zorundadır.
İşverenin kıdem tazminatı ödememesi halinde, işçi iş mahkemesine başvurarak kıdem tazminatının tahsili için dava açabilir.
Kıdem Tazminatı Zamanaşımı
Kıdem tazminatı, iş akdinin sona ermesinden itibaren 5 yıl içinde talep edilmezse, zamanaşımına uğrar.
Sonuç
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde geçirdiği sürenin karşılığı olarak ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin kıdemini ve emeğini korumayı amaçlamaktadır.
Kıdem tazminatı alabilmek için, işçinin yukarıda belirtilen şartları taşıması gerekir. Kıdem tazminatı hesapla