Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, bir işverenin işten çıkardığı işçiye, çalıştığı süreye ve brüt ücretine göre ödemesi gereken bir parasal tazminattır. Kıdem tazminatı, işverenin işçiye karşı olan bir borcudur ve işçinin işten çıkarılma şekline bakılmaksızın ödenmesi gerekir.
Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan sadakatini ve işyerindeki deneyimini ödüllendirmek amacıyla oluşturulmuş bir kurumdur. Kıdem tazminatı sayesinde, işverenler işçileri işten çıkarma konusunda daha dikkatli davranmaya ve işçiler de işyerinde daha uzun süre çalışmaya teşvik edilir.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı süreye ve brüt ücretine göre hesaplanır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında kullanılan formül şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin brüt ücreti * Çalıştığı süre) / 30
Örneğin, bir işçi 10 yıl boyunca 5.000 TL brüt ücretle çalışmışsa, kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (5.000 TL * 10 yıl) / 30
Kıdem tazminatı = 1666,67 TL
Kıdem tazminatının hesaplanmasında, işçinin çalıştığı süre tam yıl olarak dikkate alınır. Örneğin, bir işçi 18 ay boyunca çalışmışsa, kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (5.000 TL * 1,5 yıl) / 30
Kıdem tazminatı = 2500 TL
Kıdem Tazminatı Hangi Durumlarda Ödenir?
Kıdem tazminatı, işçinin işveren tarafından işten çıkarıldığı tüm durumlarda ödenir. Kıdem tazminatının ödeneceği başlıca durumlar şunlardır:
- İşçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir nedene dayanmadan feshi
- İşçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından geçerli bir nedene dayanmadan feshi
- İşçinin 50 yaşını doldurması ve en az 25 yıl çalışmış olması
- İşçinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu iş göremez hale gelmesi
- İşçinin doğum, ölüm veya askerlik gibi nedenlerle iş sözleşmesinin feshedilmesi
Kıdem Tazminatı Hangi Durumlarda Ödenmez?
Kıdem tazminatı, işçinin işveren tarafından işten çıkarıldığı tüm durumlarda ödenmez. Kıdem tazminatının ödenmeyeceği başlıca durumlar şunlardır:
- İşçinin iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi
- İşçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından geçerli bir nedene dayanılarak feshi
- İşçinin 50 yaşını doldurmadan en az 25 yıl çalışmamış olması
- İşçinin iş kazası veya meslek hastalığı sonucu iş göremez hale gelmesine rağmen, işverenin iş görmezlik süresinde işçiye ücret ödemeye devam etmesi
- İşçinin doğum, ölüm veya askerlik gibi nedenlerle iş sözleşmesinin feshedilmesi, ancak işçinin bu nedenlerden dolayı işverene bir zarar vermesi
Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?
Kıdem tazminatı, işçinin işveren tarafından işten çıkarılmasından itibaren 10 gün içerisinde talep edilmesi gerekir. Kıdem tazminatı talebi, işverene yazılı olarak yapılır. Kıdem tazminatı talebinde, işçinin adı, soyadı, TC kimlik numarası, işverenin adı, soyadı ve adresi, işçinin çalıştığı süre ve brüt ücreti gibi bilgiler yer alır.
İşveren, kıdem tazminatı talebini kabul ederse, işçiye kıdem tazminatını en geç 20 gün içerisinde ödemesi gerekir. İşveren, kıdem tazminatı talebini reddederse, işçi iş mahkemesine dava açabilir.
Kıdem Tazminatı Davaları Nasıl Açılır?
Kıdem tazminatı davaları, işçinin işverene kıdem tazminatı talebinde bulunmasından itibaren 1 yıl içerisinde açılabilir. Kıdem tazminatı davaları, iş mahkemelerinde görülür.
Kıdem tazminatı davasında, işçinin kıdem tazminatı talebinin haklı olup olmadığı araştırılır.