Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan İşçinin Tazminat Hakkı
İş Kanunu’na göre, işçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi durumunda, işverene ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğmaktadır. Ancak, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, bazı şartlarda işverene kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü de doğabilmektedir. Bu şartlar şunlardır:
- İşçinin, iş sözleşmesini feshetme tarihinde 15 yıl kıdemi olması.
- İşçinin, iş sözleşmesini feshetme tarihinde 30 yaşından büyük olması.
- İşçinin, iş sözleşmesini feshetme tarihinden önceki son üç yıl içinde en az 6 ay süreyle işsiz kalması.
Bu şartların her birinin birlikte gerçekleşmesi halinde, işçinin işverene kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü doğmaktadır.
Kıdem Tazminatının Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin kıdem süresi ve brüt aylığından hesaplanmaktadır. Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin kıdem süresi, işçinin iş sözleşmesinin feshetme tarihinden önceki hizmet süresini ifade etmektedir.
Kıdem tazminatının miktarı, işçinin brüt aylığından ve kıdem süresinden hesaplanmaktadır. Kıdem tazminatı, işçinin brüt aylığından 30’a bölünmesi ve kıdem süresine çarpılmasıyla hesaplanmaktadır.
Örneğin, bir işçinin brüt aylığından 30’a bölünmesi sonucu elde edilen tutar 1.000 TL ise, bu işçinin 1 yıllık kıdem tazminatı tutarı 1.000 TL x 1 = 1.000 TL’dir.
İşçinin kıdem tazminatı hesabında brüt aylık olarak dikkate alınacak tutar, işçinin fesih tarihindeki brüt aylık ücretidir. İşçinin fesih tarihindeki brüt aylık ücreti, işçinin fesih tarihindeki ücretine, işçinin fesih tarihindeki kıdem tazminatı tavanı uygulanarak hesaplanmaktadır.
Kıdem Tazminatının Ödenmesi
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin feshi tarihinden itibaren 2 ay içinde ödenmesi gerekmektedir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatı ödememesi halinde, işçiye, her geçen ay için tazminatının %2’si tutarında gecikme zammı ödenmesi gerekmektedir.
Kıdem tazminatı, işçiye nakden ödenebileceği gibi, işçinin isteği halinde, işveren tarafından bir banka hesabına yatırılması da mümkündür.
Kıdem Tazminatı Talep Edilmesi
Kıdem tazminatı talep etmek için, işçinin işverene yazılı bir ihtarname göndermesi gerekmektedir. İhtarnamede, işçinin iş sözleşmesinin feshinin yasal gerekçeleri belirtilmeli ve kıdem tazminatının ödenmesi talep edilmelidir.
İşveren, ihtarnamenin tebliğinden itibaren 6 iş günü içinde kıdem tazminatı ödemezse, işçi iş mahkemesine dava açarak kıdem tazminatının tahsiline karar verilmesini talep edebilir.
Kıdem Tazminatının İptali
Kıdem tazminatının iptali, işçinin iş sözleşmesini feshettiği tarihten itibaren 10 yıl içinde mümkündür. İşveren, işçinin iş sözleşmesini feshetmesinin geçerli bir nedene dayanmadığını ileri sürerek, kıdem tazminatının iptali için iş mahkemesine dava açabilir.
İşverenin kıdem tazminatının iptali için dava açabilmesi için, işçinin iş sözleşmesini feshettiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açması gerekmektedir. İşverenin bu süre içinde dava açmaması halinde, kıdem tazminatı talep hakkı zamanaşımına uğrayacaktır.
Kıdem Tazminatı Davalarında Yargılama Süresi
Kıdem tazminatı davalarında yargılama süresi, dava konusunun miktarına göre değişmektedir. Dava konusunun miktarı 5.000 TL’ye kadar olan davalarda yargılama süresi 1 yıl, dava konusunun miktarı 5.000 TL’den fazla olan davalarda yargılama süresi 3 yıl olarak belirlenmiştir.
Kıdem Tazminatı Davalarında Ücret Alacağı
İşçinin kıdem tazminatı davasında haklı çıkması halinde, işçiye kıdem tazminatı tutarının yanı sıra, yargılama sürecinde yapmış olduğu avukat