İşçi Kendi İsteğiyle İşten Ayrılırsa Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için son 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanan bir tazminat türüdür. İşçinin işveren tarafından işten çıkarılması, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshedilmesi, iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi veya iş sözleşmesinin sona ermesi gibi durumlarda işçiye ödenir.
İşçi kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatı alamaz. Bunun nedeni, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, işverenin işçiyi işten çıkarmamış olmasıdır. İşveren, işçinin işten ayrılmasını istememiş ve işçinin işten ayrılmasına engel olmamıştır.
Ancak, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda bile, bazı durumlarda işçinin kıdem tazminatı alma hakkı doğabilir. Bu durumlar, işçinin işten ayrılmasının haklı bir nedene dayanması durumunda ortaya çıkabilir.
İşçinin İşten Ayrılması Haklı Bir Nedene Dayanıyorsa Kıdem Tazminatı Alabilir
İşçinin işten ayrılmasının haklı bir nedene dayanması durumunda, işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Haklı fesih nedenleri, İş Kanunu’nun 24. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, işçinin haklı fesih nedenleri şunlardır:
- İşverenin işçiye karşı ağır ve haksız bir davranışta bulunması
- İşçinin ücretinin, asgari ücretin altında olması veya sözleşme ile kararlaştırılan ücretin zamanında ve tam olarak ödenmemesi
- İşverenin, işçinin sosyal haklarını yerine getirmemesi
- İşçinin sağlık nedenleri ile çalışmasının sakıncalı bulunması
- İşçinin askerlik görevi nedeniyle işine devam edememesi
- İşverenin işyerini kapatması veya işyerinde yapılan işin niteliğinin değişmesi
İşçinin işten ayrılmasının bu nedenlerden birine dayanması durumunda, işçi kıdem tazminatı alabilmek için işverene bir dilekçe vererek işten ayrıldığını bildirmelidir. Dilekçede, işçinin işten ayrılmasının haklı bir nedene dayandığını açıkça belirtmesi gerekir.
İşçinin İşten Ayrılması Haklı Bir Nedene Dayanmıyorsa Kıdem Tazminatı Alamaz
İşçinin işten ayrılmasının haklı bir nedene dayanmaması durumunda, işçi kıdem tazminatı alamaz. Örneğin, işçinin işten ayrılmasının nedeni, işyerinde çalışmaktan hoşlanmaması, işverenle anlaşmazlığa düşmesi veya başka bir iş bulması olabilir. Bu durumlarda, işçinin işten ayrılması haklı bir nedene dayanmadığı için işçi kıdem tazminatı alamaz.
İşçinin Kendi İsteğiyle İşten Ayrılması Durumunda Kıdem Tazminatı Talebinde Bulunması
İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, işçinin kıdem tazminatı talep etmesi için işverene bir dilekçe vermesi gerekir. Dilekçede, işçinin işten ayrıldığını ve kıdem tazminatı talebinde bulunduğunu açıkça belirtmesi gerekir.
İşveren, işçinin kıdem tazminatı talebini kabul etmekle veya reddetmekle yükümlüdür. İşveren, kıdem tazminatı talebini reddederse, işçi bu talebini İş Mahkemesi’ne taşıyabilir.
İşçinin Kendi İsteğiyle İşten Ayrılması Durumunda Kıdem Tazminatı Hesaplanması
İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde yapılır:
- Kıdem tazminatının miktarı, işçinin çalıştığı her yıl için son 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır.
- Kıdem tazminatının üst sınırı, işçinin brüt ücretinin 24 katı olarak belirlenmiştir.
Örneğin, işçinin son 30 günlük brüt ücreti 5.000 TL ise, işçinin kıdem tazminatı miktarı şu şekilde hesaplanır:
- İşçinin çalıştığı yıl sayısı: 5 yıl
- İşçinin her yıl için kıdem tazminatı miktarı: 5.000 TL x 12 ay / 30 gün x 5 yıl = 10.000 TL
- Kıdem tazminatının toplam miktarı: 10.000 TL x 5 yıl = 50.000 TL
Bu durumda, işçinin kıdem tazminatı miktarı 50.00